Bác Sĩ Online - Tư vấn sức khỏe miễn phí
Phân của trẻ vừa chào đời
Trong hai ngày đầu sau sinh, bé sẽ đi tiêu phân su. Phân có màu xanh đen, dính như hắc ín. Nó được tạo thành từ chất nhầy, nước ối, và các thành phần khác được tiêu hóa từ trong tử cung.
Phân su có thể khó để vệ sinh sạch sẽ hoàn toàn, nhưng sự xuất hiện của nó là dấu hiệu tốt cho thấy đường ruột của trẻ hoạt động bình thường.
Phân của trẻ bú sữa mẹ
Sữa non hay còn gọi là sữa đầu, có tác dụng kích thích hệ tiêu hóa đào thải hết các phân su, tốt cho nhuận tràng. Sau khi bú sữa mẹ khoảng ba ngày, phân của bé sẽ dần dần thay đổi với các đặc điểm:
- Lớn hơn hoặc bằng kích thước của một đồng xu 2 bảng Anh (đường kính # 3 cm)
- Màu sáng hơn, thay đổi từ màu xanh nâu sang màu vàng sáng hoặc vàng mù tạt. Loại phân màu vàng này có thể có mùi thơm nhẹ.
- Phân lỏng. Đôi khi lợn cợn các hạt hoặc vón cục.
Trong những tuần đầu, con bạn có thể đi tiêu trong hoặc sau mỗi lần ăn. Trung bình, bé sẽ đi khoảng 4 lần mỗi ngày trong tuần đầu tiên. Hệ tiêu hóa sẽ dần trở nên ổn định và tự làm việc theo chu trình riêng. Sau đó bạn có thể thấy rằng bé sẽ đi tiêu vào một thời điểm nhất định trong ngày.
Sau vài tuần đầu, một số bé bú sữa mẹ chỉ đi tiêu vài ngày một lần hoặc mỗi tuần một lần. Điều này không thành vấn đề miễn phân của bé vẫn mềm và bé vẫn đi tiêu dễ dàng.
Thói quen đi tiêu của con bạn có thể thay đổi:
- khi bé bắt đầu ăn dặm
- khi bé cảm thấy không khỏe
- khi bé bắt đầu bú kém
Phân của trẻ bú sữa công thức
Nếu bạn đang cho con bú sữa công thức, phân của trẻ có thể khác với trẻ bú sữa mẹ:
- Phân đặc sệt nhiều hơn so với phân của trẻ bú sữa mẹ (có chút đặc sệt như kem đánh răng). Nguyên nhân là do sữa công thức không được tiêu hóa hoàn toàn như sữa mẹ.
- Màu vàng nhạt hoặc màu vàng nâu.
- Nặng mùi, gần giống như người lớn.
Trẻ bú sữa công thức thường bị táo bón hơn trẻ bú sữa mẹ. Trao đổi với bác sĩ nếu bạn cảm thấy con mình gặp vấn đề.
Phân của trẻ ăn dặm
Thức ăn dặm có ảnh hưởng rất lớn tới màu sắc và kết cấu phân ở bé. Các mẹ hoàn toàn có thể nhận thấy phân của trẻ bị ảnh hưởng bởi những gì trẻ ăn. Nếu mẹ cho bé ăn carrot xay nhuyễn, phân của bé có thể mang màu cam sáng.
Có lúc mẹ có thể tìm thấy các loại thực phẩm giàu chất xơ, chẳng hạn như nho khô hay hạt đậu có lẫn trong phân của bé. Điều này sẽ thay đổi khi bé lớn lên, khi mà bé có thể tiêu hóa chất xơ hiệu quả hơn.
Khi bé ăn được nhiều loại thực phẩm, phân của bé sẽ trở nên đặc hơn, sậm màu và nặng mùi hơn.
Biểu hiện bất thường ở phân của trẻ
Tiêu chảy
Con bạn có thể bị tiêu chảy nếu:
- Phân của bé lỏng như nước
- Bé đi tiêu thường xuyên hoặc tiêu với số lượng lớn hơn bình thường.
- Phân chảy ồ ạt ra ngoài
Nếu bạn cho con bú sữa mẹ, bé sẽ ít bị tiêu chảy hơn. Điều này là do sữa mẹ giúp ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh tiêu chảy.
Trẻ sơ sinh bú sữa công thức thường dễ bị nhiễm trùng hơn, vì thế thường xuyên khử trùng dụng cụ và rửa sạch tay mỗi khi cho bé bú sữa bình là điều vô cùng quan trọng.
Nếu bé bị tiêu chảy, nguyên nhân có thể là:
- Bị nhiễm trùng như bệnh viêm dạ dày ruột
- Ăn quá nhiều trái cây hoặc nước ép
- Phản ứng với thuốc
- Bé quá nhạy cảm hoặc dị ứng với đồ ăn
Trong trường hợp trẻ bú sữa công thức, có thể do cơ thể bé phản ứng lại với loại sữa mà mẹ đang sử dụng. Cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi các mẹ muốn đổi loại sữa mới vì có thể tiêu chảy bắt nguồn từ một nguyên nhân khác.
Nếu bé đang mọc răng, phân có thể lỏng hơn bình thường nhưng không dẫn tới tiêu chảy. Đừng cho rằng việc mọc răng chính là nguyên nhân. Nhiều khả năng, tiêu chảy là do bé bị nhiễm trùng.
Ở trẻ lớn hơn, tiêu chảy cũng có thể là dấu hiệu của táo bón nặng. Phân tươi có thể bị rò rỉ ra ngoài qua một khối phân cứng tắc nghẽn ở hậu môn.
Tiêu chảy thường tự hết mà không cần điều trị trong vòng 24 giờ. Nếu không, hãy kiểm tra xem bé có nguy cơ bị mất nước hay không.
Nếu con bạn đã tiêu chảy 6 lần trong 24 giờ qua, hãy đến khám bác sĩ ngay lập tức.
Táo bón
Nhiều trẻ phải đỏ mặt tía tai khi đi ngoài và khó để rặn, đó vẫn là chuyện bình thường. Ở khía cạnh khác, táo bón là khi:
- Trẻ dường như thực sự rất khó khăn khi đi ngoài
- Phân nhỏ và khô, giống như phân thỏ. Ngoài ra, phân có thể to và cứng
- Bé cáu kỉnh, căng thẳng và khóc khi đi tiêu
- Bụng bé có cảm giác căng khi sờ vào
- Đi tiêu có lẫn vệt máu. Điều này có thể do các vết nứt trên da, gọi là vết nứt hậu môn do đẩy phân cứng ra
Trẻ sơ sinh bú mẹ không có xu hướng bị táo bón nhiều như trẻ bú sữa công thức. Sữa mẹ chứa tất cả những dưỡng chất để làm cho phân của trẻ mềm hơn, dễ đi hơn.
Hòa sữa công thức với quá nhiều bột sẽ dễ gây ra táo bón cho trẻ. Các mẹ cần luôn luôn theo dõi hướng dẫn sử dụng khi pha sữa. Mẹ phải đảm bảo lượng nước đủ với lượng bột sữa cần pha.
Táo bón gây ra bởi các nguyên nhân sau:
- Sốt
- Trẻ mất nước
- Thay đổi lượng nước uống
- Thay đổi chế độ ăn
- Một số loại thuốc
Đối với những bé lớn hơn, bé có thể bị táo bón do sợ đau. Ví dụ như khi bé bị nứt hậu môn do táo bón trước đó, mỗi lần bé đi tiêu thì lại thấy đau vì chất nhầy và nước dính xung quanh vết nứt, bé sẽ có khuynh hướng nín lại và ngày càng táo bón hơn đến khi không thể nhịn được nữa, bé sẽ càng thấy đau.
Các mẹ hãy nhanh chóng đưa trẻ tới gặp người kiểm tra sức khỏe hoặc bác sĩ đa khoa sớm nhất có thể nếu như trẻ bị táo bón, đặc biệt nếu như mẹ nhìn thấy có chút máu trong phân của trẻ. Bác sĩ sẽ kiểm tra cho bé để tìm ra tất cả những nguyên nhân có thể.
Các mẹ có thể được khuyên cho trẻ uống nhiều nước hơn cũng như lượng chất xơ cần thiết trong chế độ ăn của trẻ nếu trẻ đã ăn dặm. Cho trẻ ăn mận khô hoặc mơ nguyên chất có thể là cách tốt để giải quyết vấn đề này.
Phân màu xanh lá cây
Nếu bạn đang cho bé bú sữa mẹ, tình trạng đi tiêu phân xanh thường không đáng lo ngại. Nhưng nếu thường xuyên gặp tình trạng này, có thể là do bé bú quá nhanh. Khi dòng sữa nhanh chảy vào bụng rỗng của bé, nó có thể tạo ra các bong bóng khí, dẫn đến khó tiêu.
Hãy thử áp dụng phương pháp Bú mẹ thư giãn (còn gọi là “laid-back breastfeeding”). Đây là một tư thế thoải mái cho cả trẻ và mẹ, và nó cũng giúp giảm bớt tốc độ dòng sữa nếu chảy quá nhanh.
Nếu con bạn đang uống sữa công thức, có thể do loại sữa mà bạn cho bé uống khiến phân của bé chuyển thành màu xanh đậm. Nếu có bất kì dấu hiệu lạ nào, bạn có thể chuyển sang loại sữa khác.
Nếu các triệu chứng kéo dài hơn 24 giờ, hãy đến khám bác sĩ. Nguyên nhân có thể là:
- Trẻ nhạy cảm với thực phẩm
- Tác dụng phụ của loại thuốc nào đấy
- Thói quen bú của trẻ
- Xuất hiện vi khuẩn đường ruột
Phân nhạt màu
Phân nhạt màu có thể là dấu hiệu của bệnh vàng da, một loại bệnh thường thấy ở trẻ sơ sinh. Bệnh vàng da khiến cho da của trẻ cũng như lòng trắng bên trong mắt ngả vàng, bệnh này thường tự hết trong vài tuần sau sinh. Hãy cho bác sĩ hoặc hộ sinh biết nếu con bạn bị vàng da, ngay cả khi bệnh có vẻ sắp hết.
Cũng báo luôn với bác sĩ hoặc hộ sinh nếu thấy trẻ đi tiêu phân nhạt màu hoặc trắng như phấn. Đây có thể là một dấu hiệu của các vấn đề về gan, đặc biệt là khi vàng da kéo dài hơn hai tuần.